انواع نوارنقاله و ایمنی نوارنقاله
نوار نقاله عصر صنعت وتکنولوژی در دنیا و رقابت برای تولید با راندمان بالا و استفاده از زمان بیشتر و حمل مواد با تعداد کارکنان کمتر برای سود آوری بیشتر، متخصصان دست به ساخت ابزاراتی زدند که با ساخت این وسایل و نصب آن در کارخانه جات به اهداف خود دست یافتند.
یکی از این وسایل نقاله است که در اغلب کارخانه ها میتوان آنرا مشاهده کرد.که خط وسیعی را به خود اختصاص داده اند و ابزار بسیار مهمی برای تولید بشمار میایند.
در این میان برای استفاده بهینه از این نقاله ها و هرچه ایمن تر کردنشان در مقابل کارگران الزام است دست به ساخت سیستم هایی بزنند
که از بروز حوادث و خطرات بکاهد و اپراتور با خیال راحت بتواند بکار خود ادامه دهد.
پس الزام است با طرز کار و سیستم های حفاظتی آن آشنا شویم در این تحقیق ما به انواع نقاله ها کاربرد آن و سیستمهای حفاظتی آنها می پردازیم.
انواع نقاله ها شامل:
conveyor Slat این نوارنقاله ازتخته های باریکی تشکیل شده است که نزدیک هم هستند ولی روی هم سوار نمی شوند و یک یا دو زنجیر که روی یک چرخ دنده متحرک هستند این کانوایر را به حرکت در می آورد.
conveyor Apron این کانوایر از صفحاتی تشکیل شده است که این صفحات پشت سر هم روی یکدیگر می خوابند و فاصله ای بین این صفحات وجود ندارد.
این کانوایرها در اندازه های بسیار بزرگ وجود دارد و ممکن است برای جابجا کردن بطری ها یا چدن در فوالد سازی و غیره به کار رود.
قسمتهایی از این کانوایر مثل بین صفحات و چرخ دنده و زنجیر که ممکن است اشیاء یا اعضای بدن را بگیرد باید مانع گذاری و حفاظ گذاری شود
این کانوایر به صورت افقی یا شیب کم مورد استفاده قرار می گیرد
conveyor Flight این کانوایر شبیهconveyor slat است بجز اینکه از صفحات پلکان مانند با زاویه راست به زنجیر متصل است
و هنگام حرکت در قسمت زیر نوار برگشتی به موادی مثل سنگ آهن، زغال سنگ و غیره گیر کرده مانند ناخن آنها را به عقب می خراشد و جابجا می نماید.
این کانوایر نیز به صورت افقی یا سطح شیب دار به کار می رود. و مانند کانوایر slatخطر نیشگون گرفتن و قاپیدن اشیاء را دارد که باید حفاظ گذاری شود.
CONVEYOR CHAIN این کانوایر فرم های زیادی می گیرد اما اجسام را بصورت هل دادن یا کشیدن وبه یدک بردن با خود جابجا می کند
که بدین منظوردستگاهی مانند PUSHERیا ماشینها و مانند آن این زنجیر را بحرکت درمی آورد.
اما بعضی از آنها مستقیما خودشان حرکت می کنندکه در انواعDRAY ROLLING CONVEYOR CHAIN SLIDINGوجود دارد. این نقاله ها تشکیل شده از یک زنجیر بدون انتها که سر و ته آن بهم وصل شده که بوسیله یک موتور محرک نگه داشته شده وآن را حرکت می دهد
این کانوایرها در کارخانجات اتومبیل سازی جهت انتقال بدنه اتومبیل برای شستشو و رنگ زدن و همچنین در کارخانه کاغذسازی که بصورت عمودی ورق ها را میگیرد و باال می برد و غیره استفاده شده است.
این کانوایر بصورت انتقال اشیاء در یک سطح یا سطح شیب دار کاربرد دارد. در قسمت برگشت این زنجیر باید کامال حفاظ گذازی شود و همچنین در هر دو طرف مسیر حرکت این زنجیرها باید RAIL HANDنصب نمود تا اشخاص نتوانند در این مسیر قدم بزنند یا عبورکنند
CONVEYOR SHACKLE این کانوایر مانند کانوایر زنجیری می باشد که یک دستبند که بطور مرتب اجسام را می گیرد به آن متصل است
این سیستم در صنایع فراورده های گوشتی مثل گشتارگاه مرغ از اول خط تولید که مرغ زنده است آنها را می گیرد و تا آخر خط که به قسمت بسته بندی می رود آنها را حمل می کند.
سرعت این نقاله بنابر تعداد کارهایی که در خط تولید باید انجام گیرد تنظیم می گردد و با زیاد کردن سرعت نقاله باید کار خط تولید نیز سریعتر شود.
خطری که این نقاله ها دارند احتمال اینکه دست و انگشتان کارگران درگیر دستبند شود و صدمه بزند می باشد. برای ایمن کردن دستگاه نقاله از سویچ طناب دار در تمام طول نقاله می توان استفاده کرد.
CONVEYORS SCREWاین نقاله معموال برای انتقال مواد در محدوده کوتاه استفاده می شود که از یک چرخ دندانه دار پیچ مانند و یک محفظه و سیستم راه اندازی مارپیچ تشکیل شده است.
مواد به قسمت اول مارپیچ ریخته می شود و با چرخیدن شافت مارپیچ مواد با قدرت به جلو هدایت می شود.
و بدین ترتیب جابجایی مواد انجام می گیرد این نوع نقاله ها نسبت به دیگرنقاله ها به نیروی زیادی احتیاج دارند از این نقاله به عنوان مخلوط کردن هم زمان مواد با هم درحال ارسال میتوان استفاده کرد.
خطراتی که این نقاله میتواند بهمراه داشته باشد ربودن دستها و یا پاها در حین شارژ مواد به داخل این کانوایرها می باشد .
CONVEYOR GRAVITY این نوع نقاله موتور محرک و مولد راه اندازی ندارد بلکه دراثر نیروی ثقل اجسام، اجسام بحرکت درمی آیند.
بدین صورت که نقاله دارای شیب یا بصورت مارپیچ قرا ضلعی دایره کاملی را برای لوله شدن نوار فراهم آورده که در آن محیط دایره أی به آسانی و با اصطکاک کم میتواند به آسانی روی غلطکها بلغزد و مواد مورد نیاز را از یک نقطه به نقطه أی بسیار طوالنی بدون ایجاد غبار تخلیه نماید.
مناسبترین نوار جهت حمل مواد در مکانهای بادخیز و دارای شرایط آب و هوایی بارانی بحساب میآید.
اما در مواردی که مواد اولیه در پارکهای مواد اولیه توسط دستگاههای برداشت منتقل میشود کارآیی ندارد و کاربرد آن در محل مواد پر از غبار و پودر شکل، بسیار مناسب است.
نوارهای بکار رفته از نوع معمولی میباشند که پس از عبور از وسط غلتکها بشکل استوانه یا لوله بخود گرفته در نقاط بارگیری وتخلیه بصورت سایر نوارهای معمولی تغییر شکل پیدا خواهندنمود و پس از عبور از پولی سرو ته دوباره لوله میشوند. نوار نقاله از وسایل وقطعات ذیل تشکیل شده است.
Electromotore الکترو موتور که وظیفه مولد نیروی محرکه وراه اندازی نوار نقاله را بعهده دارد.
coupling Fast کوپلینگ هیدرولیک(این کوپلینگ نیروی محرکه را از الکتروموتور به گیربکس منتقل مینماید.
این سیستم از دو پره روبروی هم داخل یک محفظه پر از روغن تشکیل شده است. یکی از پره ها توسط یک شافت به موتور و دیگری به گیربکس متصل میشود.
هرگاه پره موتور حرکت کند روغن داخل محفظه در اثر نیروی گریز از مرکزی که بوجود می آید پره دوم را می چرخاند. بدین ترتیب نیرو به گیربکس منتقل میشود.
حال اگر نیروی موتور کمتر از نیروی الزم برای به حرکت در آوردن نوار نقاله باشد پره دوم ثابت یا دور کندتر از دور پره متصل به موتور میشود وچون سرعت روغن داخل محفظه با سرعت دو پره یکسان نیست نیروی اصطکاک به وجود میآید و روغن داخل محفظه داغ میشود
که یک سوپاپ اطمینان روی این محفظه قرار داده اندکه هر گاه درجه حرارت روغن به یک درجه حرارت مشخص رسید این سوپاپ عمل میکند و روغن داخل محفظه به خارج ریخته میشود و بدین ترتیب انتقال نیرو از موتور به گیربکس قطع می شود.
این عمل از وارد شدن بارالکتریکی اضافی به موتور که منجر به سوختن موتور میشود جلوگیری می کند.
Reducer جعبه دنده قدرت گیربکس وظیفه تقلیل سرعت الکتروموتور و افزایش قدرت آن و انتقال نیرو به نقاله را بعهده دارد.
coupling Low این کوپلینگ که توسط پیچ و مهره دوپالنچ را به هم متصل کرده است نیرو را از گیربکس به پولی درایو pullydrive منتقل می نماید.
drive pully این پولی نیرو را به نقاله منتقل میکند و باعث چرخیدن و راه اندازی آن میگردد.
roller رولیک یا غلطکها در تمام طول نوار نقاله قرار می گیرند و کانوایر روی این غلطکها می لغزد و از وجود اصطکاک جلوگیری می شود که در دو نوع فلزی و الستیکی وجود دارد. غلطک الستیکی بیشتر در قسمتی که chuteروی نوار قرار میگیرد ، جهت گرفتن ضربه به کارمیرود
autoturning:
هدایت کننده اتوماتیک این سیستم زیر نواربرگشتی نوار نقاله قرارداردوازمنحرف شدن نوار به سمت چپ یا راست جلوگیری می کند
Belt cleaner یک تیغه الستیکی درانتهای نوارکه موادبداخل chuteریخته میشود
روی نوار قرارمی دهندتا موادچسبیده به نوارراپاک کندوبداخل شوت بریزد وبدین ترتیب ازریزش مواددرمحیط جلوگیری شود
Chute یک محفظه قیف مانند است که مواد روی نوار نقاله رابه نوار دیگر یا قسمت دیگر هدایت می کند و از پراکنده شدن مواد گردوغبار جلوگیری مینماید.
weight Counter وزنه تعادل یک وزنه محاسبه شده درآخریا وسط نواربه پولی متصل است که نوارراتحت کشش قرار می دهد تا نیرو از پولی راه اندازی کامال به نوار منتقل شود.
این سیستم بیشتر در نقاله های با قدرت و طویل بکارمیرود
مواد و روشها این مقاله بصورت مروری تهیه شده است. برای نگارش این مقاله از چندین سایت اینترنتی معتبر از قبیل بحث و نتیجه گیری تجهیزات ایمنیsafety equipment روی نقاله ها یکسری وسائل ایمنی جهت جلو گیری از بروز حادثه نصب می شود.
عبارت اند از:
conveyor coverورقه های فلزی فرم داده شده أی است که روی سطوح باز طول نقاله نصب می کنند تا مواد روی نقاله توسط باد پراکنده نشود و از ایجاد گرد و غبار و آلودگی محیط و کم شدن دید کارکنان جلوگیری شود .
cover coupling یک پوشش روی قسمتهای گردنده کوپلینگها قرار می دهند تا از قاپیدن لباس یا اعضاء اپراتور اطراف آن جلوگیری کند و یا در کوپلینگ روغنی چنانچه سوپاپ اطمینان آن عمل کرد روغن داخل آن به اطراف و افراد نپاشد.
و از بروز حادثه جلوگیری کند stop Back این تجهیز در گیربکس قرار دارد و از برگشتن کانوایر در جهت عکس حرکت آن جلوگیری می کند.
آژیر horn قبل از استارت و روشن شدن نقاله ها یک آژیر دو یا سه دقیقه به صورت اتوماتیک به صدا در می آید تا کارکنان متوجه روشن شدن نقاله شوند و از بروز حادثه جلوگیری شود way walkنقاله هایی که در ارتفاع قرار دارند باید در کنار آنها راهروهائی جهت عبور و مرور بازرسان تعبیه شود
که کف آن از صفحات مشبک یا کامل ساخته می شود rail handدر قسمتهائی که نقاله ها در ارتفاعات قرار دارند و اپراتور مجبور است جهت بازرسی در کنار نقاله روی way walkراه برود نرده های حفاظتی نصب می نمایند تا از سقوط افراد به پائین جلوگیری شود حداقل ارتفاع آن از کف 75 way walkسانتیمتر می باشد .
guard on side of walk way جهت جلوگیری از برخورد لباس یا دست و اعضاء افراد بازرس با نقاله در حال حرکت کناره های نقاله را صفحات مشبک به صورت عمودی قرار می دهند که این صفحات باید قابلیت برداشتن از جای خود را جهت انجام عملیات تعمیراتی داشته باشد اما نباید برداشتن آنها به سهولت انجام شود .
reel cableاین تجهیز مخصوص نقاله های متحرک است که هنگام جابجائی کابل آن را به دور یک قرقره به نام reel cableمی پیچانند و سپس حرکت می کنند .
کلیدهای حفاظتی switch protection
جهت جلو گیری از بروز حوادث در حین کار با نقاله ها یکسری کلیدهای حفاظتی روی آنها قرار داده اند که این کلیدهای حفاظتی به سیگنالهایی در اطاق کنترل ارتباط دارد که یا توسط آژیر و یا المپهایی این هشدارها را به اپراتور اطاق کنترل می دهد
که به شرح ذیل می باشد. طناب اضطراریrope emergency در طول نقاله چندین کلید اضطراری قرار گرفته اند که یک طناب به اهرم تحریک کننده آن متصل است کارکنان به محض احساس خطر یا مشاهده عیوب در نقاله با کشیدن طناب، سوییچ اضطراری را تحریک می کنند
و موجب توقف نقاله می شوند. رله کنترل سرعت نقاله relay speed belt این کلید یک سنسورمغناطیسی است که کنار یکی از پولیها غیر از پولی راه اندازی قرار می گیرد و در اثر عبور لقمه هایی که در بغل پولی نصب شده و از روبروی سنسور موجب تحریک آن می شوند و سنسور یک پالس الکتریکی ارسال می کند هر گاه سرعت نقاله کم یا متوقف شود این رله عمل کرده و موجب توقف نقاله می شود.
switch misalignement
این کلید حفاظتی مخصوص نوار نقاله ها conveyors belt می باشد.
یک کلید کنار سمت چپ و یک کلید کنار سمت راست نوار نقاله قرار دارد که در صورت انحراف نوار از روی ساپورت خود به چپ یا راست با اهرم این کلید تماس پیدا می کند و با کشیده شدن اهرم به عقب کلید تحریک می شود و نوار نقاله متوقف می گردد.
push button emergency stop جهت توقف خط نقاله در مواقع اضطراری کلیدهایی به نام پوش باتون امرجنسی در کنار موتور مولد حرکت هر کدام از آنها قرار دادهاند که اپراتور با زدن روی آن می تواند نقاله را در جا متوقف نماید .
switch overflow
یک سنسور داخل شوت نقاله قرار داده اند هر گاه داخل شوت مواد گیر کندو انباشته شود با تماس مواد با این سنسور کلید حفاظتی عمل می کند
یا یک دریچه کوچک داخل شوت تعبیه می کنند که به طرف بیرون از شوت باز می شود با پر شدن شوت مواد به دریچه فشار می آورد و یک سوییچ که پشت آن، قرار دارد را تحریک می کند
و موجب توقف نقاله می گردد. breaking beltاین سیستم مخصوص conveyors beltاست.یک کلید در طول حرکت ساپورت وزنه تعادل قرار داده اند که هر گاه نوار نقاله پاره شد و وزنه تعادل به زمین افتاد در مسیر خود این کلید را تحریک می کند و نوار نقاله را متوقف می سازد.
switch flow
در گیربکس نقاله روغن دائما باید به چرخ دنده های در حال کار ریخته شود تا کامال روغنکاری شود هر گاه این روغنکاری انجام نگردد یا فشار روغن کم شود این سوئیچ عمل خواهد کرد و نقاله متوقف می شود
switch tempratureهر گاه درجه حرارت بدنه یا روغن گیربکس از حد نرمال باالتر رود این سوئیچ عمل میکند و نقاله می ایستد
switch thermodetector
این سیستم در نقاله هائیکه مولد حرکت آنها الکترو موتور می باشد به کار می رود هر گاه درجه حرارت سیم پیچ الکترو موتور در اثر بار الکتریکی زیاد بیش از حد نرمال شود این کلید عمل می کند
و نقاله از حرکت باز می ماند. الزم به ذکر است که کلیدهای حفاظتی یاد شده الزاما در تمام نقاله ها به کار نمی رود بلکه بر حسب نیاز از آنها استفاده می شود .
ایمنی در نوار نقاله ها همانطور که نقاله ها کمک زیادی به انسان می کنند به همان اندازه خطرناک و حادثه آفرین هستند.
بنابراین باید به یکسری نکات ایمنی در نقاله ها توجه گرددکه درچند حالت بررسی میشود.
الف- نکات ایمنی قبل ازراه اندازی نقاله ها :
- کلیه کارکنان ملزم به استفاده از وسائل حفاظت فردی می باشند
- کلیه سوئیچهای حفاظتی و تجهیزات ایمنی باید قبال بازرسی شده باشند و از سالم بودن آنها اطمینان حاصل گردد.
- قبل از استارت نقاله ها اطراف آن باید کامال چک شود.
- همراه داشتن چراغ قوه برای افراد بازرس خط الزم می باشد .
- چنانچه عیوب ظاهری در قطعات نقاله و یا نشت روغن از جعبه دنده و قسمتهای دیگر مشاهده شد به مسئول مربوطه گزارش گردد. ب- نکات ایمنی در حین کار با نقاله ها : ۱- از دست زدن به قطعات در حین کار جدا خود داری کنید.
- هنگام بازرسی نقاله از کنار آن فاصله بگیرید و زیاد به آن نزدیک نشوید. ۵- از قرار گرفتن زیر وزنه تعادل و مشغول کار شدن یا ایستادن روی آن حتی در هنگام توقف نقاله خود داری کنید زیرا ممکن است نوار پوسیده باشد و چون از طرف وزنه تحت کشش است ناگهان پاره شود و وزنه سقوط کند.
- هر گونه سر و صدای غیر عادی از موتور و دیگر تجهیزات به مسئول مربوطه گزارش گردد.
ج- نکات ایمنی در هنگام تعمیرات نقاله :
- قبل از اقدام به هر گونه عملیات تعمیراتی باید کارت ایمنی نوشته شود و با مشخصات کامل روی کلید اصلی برق دستگاه نصب شود و برق آن قطع گردد.
- درخواست قطع و وصل برق فقط با امضای مجاز امکان پذیر است.
- برای کارهای تعمیراتی حتما پرسنل حداقل بصورت دو نفره در محل کار حاضر باشند
- درمواقع بریدن نوار نقاله های سیم فوالدی برای انجام تعمیر یا تعویض به نکات ذیل توجه نمائید.
- دو طرف نوار را توسط کلمپ clamp مخصوص به ستون نقاله مهار کنید *از ایستادن روی نوار زیر)برگشت( جهت برشکاری خود داری کنید *
- از کلمپهای کششی سیم بکسل دار استفادهکنید
- بعد از اتمام عملیات تعمیراتی کلیه حفاظها باید بطور دقیق سرجای خود بسته شوند.
- رعایت نظم و انضباط در کار و نظافت محیط الزامیست.
- محدوده عملیات باید توسط نصب نوارهای هشدار دهنده و تابلوها در اطراف تجهیزات مشخص شوند.
- از ابزار سالم و مناسب با نوع کار استفاده کنید و آنها را بطور صحیح در ارتفاعات و غیره حمل نمایید. ۰- برای انجام فعالیت بر زیر و روی کانترویتهای نوار نقاله نصب کارت قطع و وصل کافی نبوده و الزم است کانترویت مهار گردد .
- در صورتی که نیاز به استفاده از سیم بکسل جهت مهار وزنه تعادل و غیره باشد سیم بکسل باید طبق جداول باربری سیم بکسل و جراثقالها انتخاب شود .
- جلوگیری از خطرات آتش سوزی عدم استعمال دخانیات و حفاظت از حاللها و چسبهای مورد مصرف.
- جمپر کردن )خارج نمودن سیستمهای حفاظتی از مدار راه اندازی دستگاه ( ممنوع می باشد.
- در صورت مشاهده سیمها یا کابلهای لخت و قطع شده بهیچ عنوان به آنها نزدیک نشوید مگر اینکه از قطع برق و ارت شدن آنها مطمئن باشید.
- اگر یکی از رله های حفاظتی برق عمل کرد به جستجوی علت بگردید و از وصل مجدد آن خودداری کنید.
- هر کس مسئول انجام وظیفه خود میباشد از انجام کاری که بشما مربوط نیست خودداری کنید.
- بعد از اتمام عملیات تعمیرات و وصل شدن برق تجهیز، با هماهنگی آنرا استارت و تست کنید.
- وقتی که سوپاپ کوپلینگ کانوایر عمل می کند، باید اجازه دهید تا کوپلینگ خنک شود وبعد اقدام به ریختن روغن داخل آن نمایید. در غیر اینصورت بدلیل داغ بودن کوپلینگ، روغن بخار شده و با فشار از مجرای ورودی روغن به بیرون می پاشد، و موجب سوختگی افراد می شود. برای تعویض رولیک ها و آیدلرها، بعد از ایمن سازی خط، باید اول کانوایر را توسط جک از روی آنها بلند کرد و سپس توسط اهرم آنرا خارج نمود .
د- مناطق ممنوعه یا خطرناک:این مناطق مکانهایی هستند که بهیچ عنوان افراد نباید در آن محدوده قرار بگیرند مگر با اجازه مسئول ایمنی و نهایت احتیاط و نصب کارت ایمنی روی آن تجهیز .
این مناطق بایدحصارکشی و حفاظ گذاری شده باشند و چنانچه حفاظ نداشته باشد مراتب به مسئول مربوطه اعالم گردد. این مناطق عبارتند از:
روی نقاله ها و زیر آن
–اطراف کانترویت حتی در هنگامی که کارت ایمنی روی آن کانوایر نصب باشد
–در مسیر حرکت اشیایی که نقاله ها آنها را حمل می کنند.
–اطراف قطعات گردنده مثل شفت ها و متعلقات انتقال نیرو.در صنایع از نقاله ها استفاده های فراوانی می شودکه بر حسب مورد نیاز در اشکال مختلف ساخته می شوند.
وگاهی در یک دستگاه ازدو یا چند نوع نقاله استفاده شده است۹ آنچه حائز اهمیت است نحوه استفاده صحیح از آنها وحذف حوادث ناشی از این دستگاهها میباشد.
از آنجا که بیشتر قسمتهای تمام نقاله ها در حال چرخش و گردش میباشد حتی االمکان باید مانع گذاری شود و همچنین روی آنها کلیدهای حفاظتی نصب نمود که امروزه به نامهای مختلف و اشکال گوناگون در بازار یافت میشود.
باید دقت کرد که خود این کلیدها نیاز به نگهداری و بازرسی مداوم دارد چه بسا اتفاق افتاده است که اپراتور به امید اینکه کلید حفاظتی بموقع عمل می کند دچار حادثه شدهاست.
گروه صنعتی ماشین توزین یکی از مجموعه های صنعتی زیرمجموعه شرکت مهندسی هوشمند حسگر می باشد که بعنوان یک شرکت دانش بنیان در پارک علم و فناوری شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان مشغول به کار می باشد.
تخصص گروه صنعتی ماشین توزین، تجهیز انواع ماشین آلات معدنی، صنعتی و کشاورزی و دامپروری به سیستم توزین می باشد
و در این راستا تاکنون توانسته است بر روی مجموعه بزرگی از ماشین آلات همچون لودر، لیفتراک، جرثقیل، نوارنقاله، فیدرمیکسر و مخازن و سیلوها سیستم توزین دینامیک نصب نماید
همچنین گروه صنعتی ماشین توزین با توجه به تیم متخصص خود قادر به ساخت انواع سنسورهای اندازه گیری کمیت های مکانیکی همچون لودسل ها و پرشرسل ها و شتاب سنج ها می باشد.
